Katarzyna Piechowicz od kilku lat dokumentuje życie romskich kobiet w jednej z dzielnic Zabrza. Społeczności romskiej wielokrotnie poświęcali uwagę fotografowie, jednak byli to wyłącznie mężczyźni, którzy ze względów kulturowych nie mieli możliwości zgłębić roli kobiety w tej społeczności.

Katarzyna Piechowicz Romni
wystawa fotografii
17 maja – 2 czerwca 2024 r. | Galeria Elektor
wernisaż: 17 maja 20:30
wstęp wolny

Kobiety, dziewczyny. Kilka wnętrz, podwórko, klatka schodowa. Codzienne czynności. Widać tu kilka portretów, ale nie z tych, które by się dało zamieścić na socialach. W pozostałych nikt tu nie pozuje. Nie wdzięczy się do fotografii. W ogóle jakby nie widziały aparatu. Codzienne czynności.

Katarzyna Piechowicz wchodzi w świat niedostępny, ukryty i jeszcze spowity w trudne do uchwycenia zasady. Raczej towarzyszy, jest ze swoimi bohaterkami. Nie wpada na moment. Jest z nimi często, a wtedy może trochę zniknąć. Przyzwyczaić swoje bohaterki do siebie.

Piechowicz jest ciekawa na co patrzy, więc uczy się zasad, robi solidny research, sięga do historii. Robi zdjęcia, ale wyważa każdą sytuację i obraca każde słowo, jakby była rzeczniczką.

Od pięciu lat fotografuje kilka kobiet romskich – Romni, z grupy Bergitka Roma. Towarzyszy im przy dużych wydarzeniach, ale i takich zupełnie zwykłych czynnościach. Słucha, patrzy, trochę znika. W efekcie możemy i my podejrzeć codzienność Romni.
Joanna Kinowska

Jestem Gadzi. Historie, które Ci opowiem zdjęciami, nie są moim doświadczeniem. Nie będę udawać, że wiem, co to znaczy być w skórze Romni. Byłam obok. Patrzyłam. Pozwolono mi na to. Mogę tylko oddać im głos.
Katarzyna Piechowicz

Romowie stanowią jedną z czterech głównych mniejszości zamieszkujących Polskę. W społeczeństwie wciąż istnieje wiele podziałów i uprzedzeń wobec Romów zakorzenionych w negatywnych stereotypach, w związku z tym dochodzi do sytuacji ich wielopokoleniowego wykluczenia. Okazuje się, że Romowie są najbardziej znienawidzoną grupą etniczną w Polsce, pozostając jednocześnie grupą najbardziej nieznaną. Bardzo krzywdzące jest postrzeganie tej grupy jako jednorodnej, której przypisane są określone, niezbywalne cechy.

Na romską odmienność składają się inne zwyczaje, tradycje, wierzenia, dialekty językowe. Jedna z kwestii jest rozumienie roli kobiety w społeczności. Stanowisko społeczne dla Romni (romska kobieta, gadzi – kobieta nie będąca Romką) warunkuje wewnętrzny system prawno-obyczajowy oparty na kodeksie Romanipen, czyli zbiorze norm, zasad współżycia, wartości, obyczajów i reguł, którym tradycyjnie kierują się romskie społeczności.

Katarzyna Piechowicz od kilku lat dokumentuje życie romskich kobiet w jednej z dzielnic Zabrza. Społeczność romską wielokrotnie dokumentowali fotografowie, jednak byli to wyłącznie mężczyźni, którzy ze względów kulturowych nie mieli możliwości zgłębić roli kobiety w tej społeczności.

Projekt „Romni” znalazł się w finale konkursu Getty Images Women Photograph Grant, został nominowany do Poznańskiej Nagrody Fotograficznej 2023, a autorka została za niego honorowo wyróżniona w konkursie Lucie Foundation w kategorii Wschodzący Artysta.

• Katarzyna Piechowicz – niezależna fotografka dokumentalna, stypendystka Magnum Photos. Mieszka na Śląsku. Realizuje długoterminowe projekty związane z osobami i społecznościami doświadczającymi wykluczenia. Za projekt „Seniorzy” zdobyła nagrodę Grand Press Photo 2020 w kategorii „Życie codzienne”. Publikowała na łamach „Rzeczpospolitej”, „Gazety Wyborczej”, „Dużego Formatu”, „Tygodnika Powszechnego”, „Pisma”, „Press” oraz „Dziennika Zachodniego”.
• Joanna Kinowska – historyczka sztuki specjalizująca się w fotografii. Niezależna kuratorka związana ze Służewskim Domem Kultury. Fotoedytorka książek fotograficznych, jurorka konkursów, recenzentka i autorka tekstów. Współpracowała m.in. z „Przekrojem”, „Digital Camera Polska”, „Fotopolis.pl”. Założycielka bloga „Miejsce fotografii”.

Fot. Katarzyna Piechowicz

Fot. Katarzyna Piechowicz