Usługa języka migowego
Artykuł archiwalny

Galeria Test i Marcin Berdyszak zapraszają na finisaż wystawy W cieniu Marsa

5 kwietnia 2023 r. (śr) 16:00-18:00 | Galeria Test
Spotkanie będzie połączone z oprowadzaniem autorskim i krótkim wykładem
Wydarzenie będzie tłumaczone na PJM
Piktogram Język migowy 

Mars, bóg wojny. Już sam tytuł ekspozycji, ale także charakter instalacji oraz rysunków z cyklu „Angor Animi” sugeruje nam związek z aktualnymi wydarzeniami, z wojną na Ukrainie.

fotografia - manekin kobiety w stroju plażowym i z parasolem

Marcin Berdyszak W cieniu Marsa
7 marca – 5 kwietnia 2023 r. | Galeria Test
Wernisaż: 7 marca (wt) 18:00

Artysta skupił się na rozwijaniu opozycji między tym, co bliższe spontanicznemu, naturalnemu postrzeganiu a tym, co przyniesione do rzeczywistości poprzez kulturowy i społeczny stereotyp. Poprzez swoje prace, wraz z uważnym odbiorcą, ocenia wpływ schematów myślowych na nasza mentalność, dotyka obszaru, w którym tkwią zjawiska grożące nam – symbolicznym, a może i dosłownym – bliskim unicestwieniem i zdominowane przez konsumpcjonizm. Za pomocą intencjonalnie wytworzonych obrazów odsłania nasze lęki, krytycznie komentuje jednocześnie nasze hedonistyczne zachowania, ale też rozumie presję agresywnych dyskursów i naturalne na to reakcje. Jego obiekty naśladują rzeczywistość, ale zgodnie z zasadą mimesis, nie realizmu, jest więc swego rodzaju martwą naturą, śladem intencji twórczej i narzędziem do nowej interpretacji świata.

(…) los współczesnego człowieka, którego jedyną winą jest bezsilność wobec fantazmatów nowoczesności, mówiących o tym, że obfitość i postęp są gwarantami szczęścia.

Na podstawie fragmentu tekstu Katarzyny Zahorskiej (z katalogu „Angor Animi”, Galeria Miejska we Wrocławiu, Wrocław 2022):

Typowe dla sztuki Berdyszaka jest odwoływanie się nie do subiektywnie widzianej rzeczywistości, lecz do jej pozorów, stereotypów, substytutów – innymi słowy do rzeczywistości „sparafrazowanej”, przetworzonej przez powszechnie funkcjonujące schematy myślowe. Artysta niejednokrotnie bada w różnych aspektach kategorię lęku nadawaną większości narracyjnym wątków – lęku ponadjednostkowego, cywilizacyjnego i katastroficznego, jak i opartego na subiektywnym przeczuciu. W swoich pracach często zajmuje się zjawiskiem przejmowania treściowego potencjału natury przez kulturę przy jednoczesnym poszukiwaniu punktów styku pomiędzy nimi, a także frapuje go i motywuje do określonej twórczości fascynacja zagadnieniem upływu czasu w coraz bardziej odpornej na przemijanie, bo stechnicyzowanej i scyfryzowanej rzeczywistości. Poprzez bogatą symbolikę swoich prac mówi o kwestiach takich jak społeczne i cywilizacyjne konsekwencje kultury kapitalizmu, gwałtownie zachodzące procesy przemieszczania, rewidowania i dezaktualizowania się znaczeń. Dla prac Berdyszaka kontekstem bywają tezy Leszka Koczanowicza, który pisał o demokratyzacji hamartii, czyli powodowanej nieświadomością błędnej oceny sytuacji wnioskowanej przez miliony ludzi. W myśl tych rozważań hamartia w ujęciu Berdyszaka ujawnia się jako dojmujące wrażenie „nieprzeżytego życia” towarzyszące współczesnemu człowiekowi, który za bardzo zawierzył postępowi. Konsekwencją życia w szaleńczym tempie jest ilościowe doświadczanie codzienności. Jak zauważa Katarzyna Zahorska, według Berdyszaka hamartia wpisana jest w los współczesnego człowieka, którego jedyną winą jest bezsilność wobec fantazmatów nowoczesności, mówiących o tym, że obfitość i postęp są gwarantami szczęścia.

Berdyszak bada tematykę lęku osadzonego w rozmaitych kulturowych, społecznych oraz cywilizacyjnych aspektach. Artysta uwzględnia przy tym ogólny, ponadjednostkowy wymiar trawiącego nowoczesność niepokoju, ale i własną, subiektywną perspektywę. Berdyszak eksploruje więc kategorię lęku w kontekście różnokierunkowych, podejmowanych przez niego przez dekady twórczej praktyki, wątków narracyjnych, dotyczących m.in. społecznych i cywilizacyjnych konsekwencji kultury kapitalizmu, gwałtownie zachodzących procesów rewidowania i dezaktualizowania się znaczeń i wartości, zjawiska przejmowania treściowego potencjału natury przez kulturę oraz odwiecznego zagadnienia upływu czasu w coraz bardziej odpornej na przemijanie, bo stechnicyzowanej i scyfryzowanej, rzeczywistości.

W tych wielowarstwowych rozważaniach artysty nad lękiem bardzo silnie wybrzmiewa jednak namysł nad bieżącymi wydarzeniami związanymi z agresją Rosji na Ukrainę. Snując refleksję na temat wojny toczącej się za naszą wschodnią granicą, Berdyszak postanawia tym razem zastąpić banana, swój nieodłączny artystyczny atrybut, motywem gwiazdy, która, popkulturowo kojarzona jako symbol jakości i prestiżu, w najnowszych dziełach twórcy staje się nośnikiem iluzji bezpieczeństwa i wartości oraz ideologicznym medium społecznego uśpienia. Jak podkreśla bowiem artysta: Gwiazda zastępuje dziś tę słynną skórkę od banana, na której zresztą wszyscy się poślizgnęliśmy.”

reprodukcja - czerwona gwiazda i dwa czerwone półkola

Marcin Berdyszak

Urodzony w Poznaniu w 1964 roku. Dyplom z malarstwa w Pracowni prof. Włodzimierza Dudkowiaka oraz z rzeźby w Pracowni prof. Macieja Szańkowskiego w PWSSP w Poznaniu w 1988 roku. Od 1989 roku związany z Akademią Sztuk Pięknych (obecnie Uniwersytet Artystyczny) w Poznaniu. Pracuje na stanowisku profesora zwyczajnego i prowadzi Pracownię Działań Przestrzennych na Wydziale Rzeźby. W latach 1999–2002 prodziekan Wydziału Edukacji Artystycznej w ASP w Poznaniu, w latach 2002–2008 – prorektor ds. studenckich i współpracy z zagranicą. Rektor Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu w latach 2008–2016. Członek Stowarzyszenia Artystyczno-Edukacyjnego „Magazyn”, którego jest współzałożycielem wraz z Tadeuszem Wieczorkiem, Piotrem Pawlakiem i Wojciechem Nowakiem.

Zajmuje się instalacją, obiektem, rysunkiem i malarstwem. Autor wielu wystaw indywidualnych i uczestnik wystaw zbiorowych w Polsce i poza jej granicami, m.in. w Niemczech, Słowacji, Czechach, Bośni i Hercegowinie, Rosji, Ukrainie, Finlandii, Austrii, Szwecji, Japonii, Meksyku, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii, Hiszpanii, Bułgarii, Izraelu, USA, na Węgrzech i na Litwie. Brał udział w licznych spotkaniach i konferencjach dotyczących edukacji artystycznej. Zrealizował kilkadziesiąt warsztatów autorskich krajowych i zagranicznych.

Prace artysty znajdują się w licznych kolekcjach państwowych i prywatnych w kraju i za granicą. Ostatnio prace Artysty można było obejrzeć na zbiorowej wystawie Polityka w sztuce w krakowskim MOCAKU oraz na indywidualnej wystawie Idee i ideologie w Galerii Zahorskiej im. Jana Mudrocha w Senicy na Słowacji, a od 24 lutego są prezentowane na wystawie Feedback w BWA Ostrowiec Świętokrzyski.

Koordynatorzy: Apoloniusz Węgłowski, Weronika Zasada-Stańska test@mik.waw.pl.

grafika - czarna kolczasta forma, owalna na szaro brązowym tle

Artykuł archiwalny

grafika niebiesko pomarańczowy pasek z napisem newsletter mik zachęcamy do zapisania się
ZOBACZ: Program MIK w wersji tekstowej

Mazowiecki Instytut Kultury

realizacja: estinet.pl

MAZOWIECKI INSTYTUT KULTURY

ul. Elektoralna 12, 00-139 Warszawa

tel. (22) 586 42 00
fax (22) 624 70 01
mik@mik.waw.pl

NIP: 525-000-59-00
REGON: 146115201