7 marca o 19.00 w Mazowieckim Instytucie Kultury odbędzie się doroczny wieczór poświęcony wybitnemu czeskiemu twórcy – Bohumilowi Hrabalowi, zorganizowany w 55. rocznicę jedynego w Polsce spotkania autorskiego pisarza. W tym roku głównym gościem wydarzenia będzie Jaroslav Rudiš – czeski prozaik, dramatopisarz i scenarzysta, kultowy autor młodego pokolenia, którego najnowsza książka „Ostatnia podróż Winterberga” była finalistką Nagrody Literackiej Angelus 2022.

7 marca 1968 roku doszło do jedynego w Polsce spotkania autorskiego Bohumila Hrabala. Wydarzenie odbyło się w budynku przy ul. Elektoralnej 12 w Warszawie, tym samym, w którym dzisiaj mieści się Mazowiecki Instytut Kultury. Po spotkaniu wyświetlono film „Pociągi pod specjalnym nadzorem” – nakręcony na podstawie opowiadania Bohumila Hrabala. W miesiąc później ten obraz zdobył Nagrodę Oscara.

Hrabal na Elektoralnej 55-lat później
7 marca 2023 r. (pt) 19:00
Bilety 20 zł

Klimat tamtego spotkania oraz postać i utwory czeskiego pisarza przypominamy już od kilku lat co roku w marcu, zapraszając tłumaczy i znawców literatury polskiej i czeskiej, pisarzy, artystów, twórców filmowych i teatralnych. W tym roku przygotowaliśmy performance literacko-muzyczny  „Czeska lokomotywa” z tekstami Jaroslava Rudiša i Bohumila Hrabala, w którym wystąpią aktorzy: Włodzimierz Press i Wojciech Zieliński. Autorem scenariusza, reżyserii i muzyki jest związany z Teatrem Polskiego Radia Piotr Skotnicki. W drugiej części wieczoru odbędzie się spotkanie z Jaroslavem Rudišem i Aleksandrem Kaczorowskim – pisarzem, tłumaczem czeskiej literatury i biografistą Hrabala. Rozmowę poprowadzi redaktor, krytyk teatralny i filmowy – Tomasz Domagała (RMF Classic). Wydarzenie będzie tłumaczone na Polski Język Migowy.

Jaroslav Rudiš (ur. 1972 w Turnovie)
Czeski prozaik, dramatopisarz i scenarzysta. Debiutował w 2002 powieścią „Niebo pod Berlinem” (wyd. pol. 2007), za którą otrzymał Nagrodę Jiřego Ortena. Kolejne książki – „Grandhotel” (wyd. pol. 2011), „Koniec punku w Helsinkach” (wyd. pol. 2013), „Cisza w Pradze” (wyd. pol. 2014), „Aleja Narodowa” (wyd. pol. 2016) i „Czeski Raj” (wyd. pol. 2020) –przyniosły autorowi wiele nagród literackich, w tym prestiżową Preis der Literaturhäuser (2018) czy Chamisso-Preis/Hellerau (2020). Sukcesem okazała się również opublikowana we współpracy z grafikiem Jaromírem 99 trzytomowa powieść graficzna „Alois Nebel” (wyd. pol. 2007–2008), na podstawie której powstał film animowany w reżyserii Tomáša Luňáka wyróżniony Europejską Nagrodą Filmową w 2012 r. Za „Ostatnią podróż Winterberga”, pierwszą powieść Jaroslava Rudiša napisaną w języku niemieckim otrzymał Nagrodę im. Natalii Gorbaniewskiej (Nagroda Czytelników Angelus 2022). Poza twórczością literacką autor zajmuje się muzyką – śpiewa w zespole Kafka Band.

Aleksander Kaczorowski
Eseista, autor biografii „Ota Pavel. Pod powierzchnią”, „Hrabal. Słodka apokalipsa” oraz „Havel. Zemsta bezsilnych”, esejów „Praski elementarz” i „Ballada o kapciach” oraz książki „Czechy. To nevymyslíš”. Znawca i tłumacz literatury czeskiej, m.in. prozy Bohumila Hrabala, Egona Bondy’ego i Josefa Škvoreckiego. Współzałożyciel jednego z czołowych artzinów okresu schyłkowego PRL-u („Czyżby Agonia Uczuć?”), szef działu publicystyki „Gazety Wyborczej”, zastępca redaktora naczelnego tygodników „Newsweek Polska” i „Forum”, redaktor naczelny wydawanego w Pradze kwartalnika „Aspen Review Central Europe”. W 2015 roku za książkę „Havel. Zemsta bezsilnych” otrzymał tytuł Ambasadora Nowej Europy oraz był nominowany do Nagrody „Newsweeka” im. Teresy Torańskiej. W 2016 roku został laureatem Nagrody im. Václava Buriana przyznawanej za wkład w rozwój dialogu środkowoeuropejskiego. Jego książka „Ota Pavel. Pod powierzchnią” zdobyła Górnośląską Nagrodę Literacką „Juliusz” dla najlepszej polskiej biografii 2018 roku i nagrodę Warszawskiej Premiery Literackiej za książkę roku 2018, a także znalazła się w finale Nagrody Literackiej Nike. Stypendysta nowojorskiego Remarque Institute i wiedeńskiego Institut für die Wissenschaften vom Menschen.

Tomasz Domagała
krytyk teatralny, członek i felietonista polskiej sekcji Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Teatralnych AICT, autor bloga DOMAGAŁAsięKULTURY oraz teatralnego cyklu „W pierwszym rzędzie” w RMF Classic, selekcjoner Międzynarodowego Festiwalu Boska Komedia w Krakowie oraz Paszportów Polityki. Współpracownik najważniejszych polskich festiwali teatralnych. W latach 2019 -21 kurator Festiwalu Teatru Nowego w Rzeszowie, od 2018 do 2020 – redaktor Polskiego Radia. Pisał m.in. w „Teatrze”, „Rzeczpospolitej”, „Tygodniku Powszechnym”, „Gazecie Wyborczej” czy „Dzienniku Gazecie Prawnej”. Od 2014 regularnie publikuje recenzje i wywiady z ludźmi teatru na swojej stronie.

Włodzimierz Press
Aktor teatralny, filmowy, radiowy i dubbingowy, absolwent warszawskiej PWST (1963). W latach 1963-1974 aktor Praskiego Teatru Ludowego w Warszawie. Był związany z warszawskimi teatrami: Kwadrat (1974–1982), Dramatycznym (1987–1992) i Studio (1992–2006). Ponadto występował gościnnie w teatrach: Powszechnym w Warszawie, Polskim we Wrocławiu (tu zagrał rolę Franza Kafki w „Pułapce” Tadeusza Różewicza w reżyserii Jerzego Jarockiego, na Woli im. Tadeusza Łomnickiego, Syrena, Baj i Żydowskim w Warszawie. Od 1996 roku współpracuje z Teatrem Narodowym. W 2012 za rolę Cunkela w sztuce Hanocha Levina „Udręka życia” w reżyserii Jana Englerta w Teatrze Narodowym trzsymał nagrodę Warszawskiego Feliksa w kategorii „drugoplanowa rola męska”.  Znany z wielu ról dubbingowych, radiowych i audiobooków. W 2021 uhonorowany najważniejszą nagrodą Teatru Polskiego Radia, przyznawaną wybitnym twórcom słuchowisk radiowych – Honorowym Wielkim Splendorem. Po raz pierwszy trafił na ekran jako złodziej samochodu w czarno-białej komedii romantycznej Jerzego Stefana Stawińskiego „Rozwodów nie będzie” (1963) ze Zbigniewem Cybulskim. Prawdziwą popularność przyniosła mu rola czołgisty Grigorija Saakaszwilego w kultowym serialu „Czterej pancerni i pies” (1966-1970).

Wojciech Zieliński
Akor teatralny i filmowy, w 2004 roku ukończył wydział aktorski PWSTiTV w Łodzi. W tym samym roku został nagrodzony za dwie role sceniczne: Irwina w „Tajemnej ekstazie” i tytułową kreację w spektaklu „Géza – dzieciak”. Na XXII Festiwalu Szkół Teatralnych w Łodzi otrzymał Grand Prix, Nagrodę Publiczności, nagrodę ZASP-u, wyróżnienie łódzkich mediów, Nagrodę Jana Machulskiego oraz nagrodę honorową gazety festiwalowej „Tupot”. Karierę aktorską rozpoczynał od epizodu w obrazie „Dotknij mnie” Anny Jadowskiej i Ewy Stankiewicz. Wcielił się tam w Wojtka, studenta Filmówki. W późniejszych latach zagrał także w „Huśtawce” Tomasza Lewkowicza. Za rolę Michała został uhonorowany Nagrodą Publiczności im. Zbyszka Cybulskiego. Znany z roli Darka Leśniaka „Dahomeja” w serialu „Oficer”, oraz Kalafiora w filmie „Z odzysku” Sławomira Fabickiego. Rok 2007 przyniósł mu rolę Arkadiusza Cyganika Cygi w „Świadku koronnym” oraz serialu „Odwróceni”. W roku 2010 pojawił się w głośnym filmie „Chrzest” Marcina Wrony, za który także otrzymał Nagrodę Publiczności im. Zbyszka Cybulskiego oraz nagrodę za pierwszoplanową rolę męską na FPFF w Gdyni. Od 2021 roku gra główną rolę w serialu „Komisarz Mama” jako podkomisarz Piotr Żeromski.

Piotr Skotnicki
Warszawiak, absolwent Historii na Uniwersytecie Warszawskim oraz reżyserii radiowej
w Wajda School & Studio. Scenarzysta, dramaturg, reżyser radiowy, kompozytor, producent muzyczny. Autor słuchowisk radiowych o tematyce historycznej, biograficznej, ale także komedii z gatunku science-fiction. Na swoim koncie ma kilkanaście wyreżyserowanych słuchowisk w Teatrze Polskiego Radia, ponadto skomponował muzykę do kilkudziesięciu słuchowisk, a także filmów krótkometrażowych i spektakli teatralnych. Jako muzyk współpracował z wieloma gwiazdami polskiej muzyki rozrywkowej oraz jazzu. Laureat nagrody „Amadeusz 2021” za debiut muzyczny w Teatrze Polskiego Radia, ponadto laureat  nagród za scenariusze i muzykę na festiwalach filmowych Silesia Film oraz 48HourFilmProject.

Kuratorka i koordynatorka: Elżbieta Szymańska/MIK

Organizator: Mazowiecki Instytut Kultury
Partnerzy: Czeskie Centrum Warszawa, Wydawnictwo Książkowe Klimaty
Patronat Honorowy: Ambasadora Republiki Czeskiej
Patronat medialny: TVP Kultura