Strona główna > Archiwum > Polsko-Czeska Wiosna Literatury w Sieci | Petra Soukupová „Najlepiej dla wszystkich“
Polsko-Czeska Wiosna Literatury w Sieci | Petra Soukupová „Najlepiej dla wszystkich“
Artykuł archiwalny
Krojenie rodziny
recenzja Elżbiety Szymańskiej, kuratorki projektu
Petra Soukupová „Najlepiej dla wszystkich“( „Nejlepší pro všechny”)
przekład Julia Różewicz
Wydawnictwo Afera, Wrocław 2019
“Krojenie rodziny”- takiego określenia użyła polska tłumaczka i wydawczyni książek Petry Soukupovej – Julia Różewicz, w odniesieniu do pisarstwa czeskiej autorki. Trudno się z nim nie zgodzić – rodzina, a raczej relacje rodzinne, nierzadko skomplikowane i trudne, ale zawsze ważne, najbardziej interesują pisarkę. W końcu to właśnie związki rodzinne w dużym stopniu określają nasze codzienne życie, każdy z nas jest w nie w jakiś sposób uwikłany. Trzeba zaznaczyć, że nie chodzi o tak zwaną typową, szczęśliwą rodzinę – z mamą, tatą, dziećmi, bez rozwodów i romansów na boku. Soukupová jest na wskroś nowoczesną artystką, piszącą o współczesnej rodzinie, która coraz częściej nie przystaje do wzorcowego modelu, uznawanego wciąż przez wielu za jedynie prawdziwy. Bohaterkami jej książek są często ambitne i pracujące kobiety, samotnie wychowujące dzieci, rozdarte między pasją zawodową a obowiązkami domowymi, starające się za wszelką cenę sprostać oczekiwaniom innych, aby być idealną matką. To jednak zazwyczaj nie wychodzi – tak, jak nie ma idealnych matek, tak nie ma idealnych córek i dzieci. To chyba stara nam się powiedzieć autorka, która pokazuje swoje bohaterki nie oceniając ich, nawet kiedy postępują niewłaściwie i głupio, tak jak Hana, matka Vikiego z powieści „Najlepiej dla wszystkich”.
Hana jest zdolną ambitną aktorką, uwikłaną w liczne romanse, poszukującą, czasami nieudolnie, miłości i szczęścia osobistego, a jednocześnie młodą matką nastolatka. To z jej perspektywy prowadzona jest m.in. narracja w książce – ale nie tylko. Oprócz głosu Hany słyszymy głosy jej syna, z którym sobie nie radzi, i jej matki Evy – ich relacje nie układają się też najlepiej. Ta sprawnie i finezyjnie prowadzona wielogłosowość, oparta na świetnych i naturalnych dialogach, współczesnym języku, stanowi jeden z dużych walorów powieści. Widzimy te same wydarzenia i historie z odmiennych perspektyw i z wielu punktów widzenia. Nie trzeba chyba dodawać, że często są one różne i przeciwstawne, pokazujące brak porozumienia i komunikacji między najbliższymi ludźmi, którzy kochając się, wzajemnie się ranią . Jednak mimo wszystko to właśnie w rodzinie, w codziennym i trudnym budowaniu relacji z bliskimi – zwłaszcza z dziećmi i rodzicami, możemy znaleźć prawdziwą wartość.
Jest to z pewnością twórczość kobieca, może nawet feministyczna, w jak najbardziej pozytywnym znaczeniu tego słowa, mocny i wyraźny głos w młodej literaturze czeskiej, który z pewnością przemawia do wielu współczesnych kobiet. To chyba też stanowi o popularności i fenomenie tej prozy, która nie schodzi z list bestsellerów, a jednocześnie zdobywa uznanie krytyków i literaturoznawców nie tylko w Czechach. Krojenie rodziny Petrze Soukupovej wychodzi bardzo dobrze, przekonajcie się sami.
Książkę można kupić w sklepie online Wydawnictwa Afera:
Petra Soukupová (ur. 1982)
prozaiczka i scenarzystka, jedna z najbardziej wyrazistych czeskich autorek.
Za swój debiut, powieść K moři (Nad morze), otrzymała w 2008 nagrodę Jiřiego Ortena. Jej druga książka, Zmizet (Zniknąć) zdobyła w 2010 najważniejszą czeską nagrodę literacką, Magnesia Litera, w kategorii Książka Roku. W kolejnych latach ukazały się entuzjastycznie przyjęte przez czytelników powieści: Marta v roce vetřelce (Marta w roku intruza, 2011) i Pod sněhem (Pod śniegiem, 2015), oraz książki dla dzieci: Bertík a čmuchadlo (Bercik i niuniuch, 2014) i Kdo zabil Snížka (Kto zabił Śnieżka?, 2017), Klub divných děti (Klub dziwnych dzieci, 2019). Najlepiej dla wszystkich, najnowsza powieść, szybko wspięła się na szczyt listy czeskich bestsellerów i zdobyła nominację do Magnesii Litery 2018 w kategorii Proza.
W książkach Petry Soukupovej dominuje problematyka relacji rodzinnych, a oryginalność autorki polega nie tylko na chłodnym, analitycznym sposobie relacjonowania wydarzeń, lecz także na niezwykłej umiejętności zaglądania w głowy bohaterów. Petra Soukupová jest absolwentką praskiej szkoły filmowej FAMU, współpracuje z twórcami popularnych seriali telewizyjnych. Mieszka w Pradze. W Aferze ukazały się: Zniknąć (2012), Bercik i niuniuch (2015), Pod śniegiem (2016) i Najlepiej dla wszystkich (2019). strona www: petrasoukupova.pl
Festiwal literacki Polsko-Czeska Wiosna Literatury, chociaż nie odbył się, jednak trwa! Przenieśliśmy go do sieci.
To będzie zapowiedź tego, co czeka nas jesienią, bo już wiemy, że Polsko-Czeska Wiosna Literatury zamieni się w Polsko-Czeską Jesień Literatury. W każdy czwartek zapraszam do oglądania, słuchania i czytania recenzji – co czwartek nowa książka, nowy pisarz, nowy tekst.
