W Międzynarodowy Dzień Głuchych zapraszamy na spotkanie poświęcone Kulturze Głuchych. Głównym tematem spotkania są wideoarty Tomasza Grabowskiego, Głuchego artysty grafika współpracującego z Mazowieckim Instytutem Kultury od wielu lat.

„ąturaż Głuchych” – pokaz wideoartów Tomasza Grabowskiego
25 września 2022 r. (nd)
Na wydarzenie obowiązują bezpłatne wejściówki do pobrania w Kasie MIK oraz online na mik.waw.pl
W Punkcie Informacyjnym dostępna jest stanowiskowa pętla indukcyjna. Przez stronę internetową mik.waw.pl można skontaktować się za pomocą wideotłumacza polskiego języka migowego.

Spotkanie tłumaczone na PJM i język mówiony

Tomasz Grabowski w swojej twórczości artystycznej eksploruje temat Kultury Głuchych oraz dyskryminacji osób g/Głuchych. Seria wideoartów Ąturaż Głuchych dotyczy różnych aspektów życia społecznego Głuchych, takich jak rehabilitacja słuchu i mowy, historia związana z kryzysem edukacji Głuchych, analogia pomiędzy traktowaniem ludności kolonizowanej, a stosunkiem do społeczności Głuchych czy audyzm.

Podczas spotkania będzie też można zobaczyć prace Tomka Grabowskiego z projektu Portrety Głuchych – cykl w zamyśle artysty szerzący wiedzę na temat niezwykle interesujących postaci, które miały znaczący wpływ na rozwój kultury g/Głuchych i które zasługują na uznanie, szacunek i wdzięczność.

Pokazowi wideoartów towarzyszyć będzie rozmowa o kulturze i sztuce Głuchych z udziałem zaproszonych gości: Małgorzaty Talipskiej, Marka Krzysztofa Laseckiego, Magdaleny Zdrodowskiej i Tomasza Grabowskiego.

OPIS FILMÓW

1880 – usunięcie języka migowego ze szkół dla Głuchych

Tytuł pierwszego filmu „Mediolan 1880” odnosi się do historii związanej z kryzysem edukacji Głuchych. W 1880 roku w Mediolanie we Włoszech podczas II Międzynarodowego Kongresu Edukacji Głuchych zapadła decyzja o usunięciu ze szkół dla Głuchych języka migowego, który jest głównym i najważniejszym narzędziem komunikacji w społeczności Głuchych. Nastąpiło „stulecie hańby”.

Rehabilitacja jako wymuszona asymilacja

Drugi film z cyklu “ąturaż GŁUCHYCH” stanowi punkt wyjścia do refleksji nad zróżnicowanymi aspektami rehabilitacji słuchu i mowy. Rehabilitacja słuchu i mowy jest postrzegana przez kulturowo Głuchych jako próba zmuszenia ich do asymilacji oraz jako brak respektowania praw osób należących do mniejszości językowo-kulturowej, której językiem naturalnym jest język migowy (“Niebieska rzeczywistość” tak oczywista i naturalna dla g/Głuchych). Taki sposób postrzegania Głuchych odbiega mocno od rzeczywistości, w której większość słyszących traktuje rehabilitację jako wtopienie g/Głuchych w kulturę społeczeństwa ludzi słyszących, pomoc w przystosowaniu ich do samodzielnego funkcjonowania w życiu społecznym oraz wyrównanie szans w dostępie do wiedzy i informacji.

Traktowanie ludności w koloniach i Głuchych – analogie

Trzeci film z cyklu “ąturaż GŁUCHYCH” odnosi się do zastosowanego przez amerykańskiego profesora psychologii i językoznawstwa, badacza kultury Głuchych i języka migowego Harlana Lane’a porównania społeczności Głuchych do mieszkańców Burundi, kraju skolonizowanego w XIX wieku przez Niemców i Belgów. Harlan Lane odnajduje analogie pomiędzy traktowaniem ludności kolonizowanej a stosunkiem do społeczności Głuchych. Zestawia wprost listy negatywnych cech, jakie przypisywali Afrykańczykom kolonizatorzy, z cechami przypisywanymi w literaturze fachowej osobom głuchym. Film został wyróżniony w konkursie Europe Beyond Access, zorganizowanym w 2021 roku przez Zachętę – Narodową Galerię Sztuki i British Council.

Audyzm ­– dyskryminacja Głuchych przez… Głuchych

Czwarty film z cyklu “ąturaż GŁUCHYCH” opiera się na stworzonym przez uznanych badaczy społeczności g/Głuchych pojęciu audyzmu, pojęciu bardzo słabo znanym zarówno wśród g/Głuchych, jak i wśród osób słyszących, które miały lub nie miały styczności z g/Głuchymi. Audyzm jest to dyskryminacja g/Głuchych zarówno przez słyszących, jak i głuchych. Jest on wpisany w strukturę społeczeństwa, w których osoby słyszące narzucają g/Głuchym swoje racje i poglądy na ich temat, negują ich kulturę i język.

“Audyzm to przekonanie, że życie bez słuchu jest jałowe i żałosne, że utrata słuchu to tragedia i <<kara boska dla ludzkości>>, oraz że ludzie głusi powinni walczyć o to, by stać się na tyle słyszącymi, na ile to możliwe. Audyzm uważa się za <<szczególny przypadek handicapizmu>>. Audyści – czy to słyszący, czy głusi – stronią od kultury Głuchych i języka migowego, obsesyjnie dążą do tego, by głusi wykorzystywali swe resztki słuchowe, posługiwali się mową i czytali z ust.”

– wypowiedź Freda Pelki jest przykładem jednej z wielu wypowiedzi badaczy problematyki dyskryminacji ze względu na brak słuchu. Warto zaznaczyć, że w przypadku audyzmu, handicapizm (czyli ogólnie pojęta wrogość i niechęć wobec osób ze specjalnymi potrzebami) w Polsce jest nadal bardzo widzialny i ma podłoże w stereotypach, które są bardzo trudne do zwalczenia.

UCZESTNICY SPOTKANIA

Małgorzata Talipska

Głucha, konsultant gramatyczny i anotator w PLM (Pracownia Lingwistyki Migowej) Studentka Instytutu Polityki Społecznej Uniwersytetu Warszawskiego. Interesuje się Kulturą Głuchych, tożsamością Głuchych (oraz głuchych), a także ich zabezpieczeniem społecznym i edukacją. Opowiada się za zwiększeniem roli aspektu kulturowego (KG) w polityce społecznej i edukacji. Doskonali swoją znajomość PJM i języka polskiego. Absolwentka OSWG w Warszawie przy ul. Łuckiej. Związana od kilku lat z Pracownią Lingwistyki Migowej UW. Pracuje przy kilku projektach badawczych, między innymi przy tworzeniu Korpusu Polskiego Języka Migowego oraz przy adaptacji podręczników szkolnych dla potrzeb uczniów głuchych.

Marek Krzysztof Lasecki

Malarz, grafik i surdopedagog. Absolwent Wydziału Projektowania Graficznego i Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi. Animator kulturalny środowiska artystycznego osób niesłyszących w Polsce. Nauczyciel w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Głuchych w Warszawie. Specjalista do spraw edukacji głuchych w Muzeum Narodowym w Warszawie. Inicjator i współzałożyciel Grupy Artystów Głuchych. Pomysłodawca plenerów artystycznych dla osób niesłyszących. Ma w dorobku liczne wystawy indywidualne i zbiorowe zarówno w Polsce, jak i za granicą. Od wielu lat jest badaczem historii sztuki Głuchych w Polsce.

Magdalena Zdrodowska

Kulturoznawczyni, adiunkt w Instytucie Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zajmuje się relacjami techniki i sztuki oraz niepełnosprawności i niesłyszenia. Autorka książki Telefon, kino i cyborgi. Wzajemne relacje niesłyszenia i techniki wydanej w 2021 roku. Obecnie prowadzi projekt badawczy pt. Głucha historia kina, poświęcony roli osób niesłyszących w rozwoju kinematografii i amatorskiemu ruchowi filmowemu g/Głuchych oraz międzynarodową platformę badawczą Disability Studies in Eastern Europe – Reconfigurations, skupiającą badaczy niepełnosprawności w Europie Środkowej.

Tomasz Grabowski

Artysta multimedialny. Twórca projektu Portrety Głuchych / Deaf Portraits. Absolwent Wydziału Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Stypendysta programu Socrates Erasmus na uczelni artystycznej École Supérieure Estienne des Arts et Industries Graphiques w Paryżu. Stypendysta Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za wybitne osiągnięcia. Ekspert merytoryczny ds. Głuchych. Współzałożyciel Grupy Artystów Głuchych.