Rola kultury w procesie rewitalizacji na Mazowszu

Reintegracja społeczna z użyciem działań kulturalnych wspomaga rewitalizację obszarów zdegradowanych.

Wiosną 2019 roku odbyły się wizyty studyjne w ramach kontynuacji projektu. Nasi Partnerzy odwiedzili sześć miast realizujących działania rewitalizacyjne: Grajewo, Ełk, Łuków, Starachowice, Włocławek oraz m. st. Warszawę. 

29 września 2019 roku w ramach projektu „Rola kultury w procesie rewitalizacji na Mazowszu” odbyła się impreza plenerowa„Spotkajmy się pod Jarzębiną” zorganizowanej przez Mazowiecki Instytut Kultury oraz Miasto Pułtusk jako istotne działanie służące integracji społeczności Pułtuska i przywrócenia terenów „wykluczonych” miastu.

FOTORELACJA z pikniku rodzinnego “Spotkajmy sie pod jarzębiną”>>

Rok 2018 w projekcie „Rola kultury w procesie rewitalizacji na Mazowszu” podsumowuje raport końcowy. Diagnozy i rekomendacje oparto o badania socjologiczne zrealizowane we wszystkich trzech gminach, które przystąpiły do współpracy z Mazowieckim Instytutem Kultury w ramach projektu: Górze Kalwarii, Pułtusku i Sokołowie Podlaskim. Zakres badań został określony podczas cyklicznych spotkań z udziałem przedstawicieli partnerskich gmin oraz zaproszonych ekspertów. Refleksje oraz pierwsze ustalenia powzięte w ubiegłym roku wraz z lekturą raportu z badań, który prezentujemy, posłużą za kanwę dalszych działań planowanych na rok 2019, zmierzających do realizacji modelowych rozwiązań rewitalizacyjnych wykorzystujących potencjał kultury.

Raport do pobrania>>

W 2018 roku Mazowiecki Instytut Kultury przystąpił do kontynuacji projektu Rola kultury w procesie rewitalizacji na Mazowszu. Start projektu poprzedzono opracowaniem raportu opartego o analizę dotychczasowych, gminnych programów rewitalizacji, których treść potwierdza tezę o niedocenieniu roli kultury.

Celem projektu jest modelowa reintegracja społeczna z użyciem działań kulturalnych, istotnie wspomagających proces rewitalizacji. Odbiorcą modelu są małe i średnie miasta Mazowsza. Otrzymają one wsparcie merytoryczne instytutu i jego partnerów – Krajowego Instytutu Polityki Przestrzennej i Mieszkalnictwa, Mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej, Instytutu Wzornictwa Przemysłowego.

W pracach nad projektem, moderowanym przez zaproszonych ekspertów, indywidualnych i instytucjonalnych, kluczowa jest żywa relacja z partnerami w „terenie” – samorządami, regionalnymi instytucjami kultury oraz organizacjami pozarządowymi. Równie istotną częścią projektu jest pogłębiona diagnoza potrzeb społeczności i potencjałów gmin zaproszonych do ścisłej współpracy. Wybrane miasta – Góra Kalwaria, Pułtusk i Sokołów Podlaski – charakteryzuje znaczący potencjał dziedzictwa kulturowego (materialnego i niematerialnego odzwierciedlającego ich wielokulturowość). Stanowi on znakomitą bazę dla planowanych działań.

Projekt, jego metoda, opiera się na współpracy i wymianie wiedzy pomiędzy wszystkimi jego uczestnikami tj. partnerami i ekspertami zaproszonymi przez Mazowiecki Instytut Kultury oraz interesariuszami procesu rewitalizacji. Wobec powyższego, obok opracowania koncepcji modelowego przedsięwzięcia rewitalizacyjnego, istotny jest moduł szkoleniowy realizowany przez MIK i jego ekspertów, w tym instytucjonalnych.

Oczekiwanym efektem powyższej metody jest uzyskanie dokładnej koncepcji działania kulturalnego służącego celom rewitalizacji. Zarówno cele, jak i działania będące odpowiedzią na zdiagnozowane problemy, będą sprofilowane, specyficzne dla danej gminy. Wartością projektu, obok wzmiankowanej indywidualizacji, jest wykorzystanie potencjału kultury, ze szczególnym uwzględnieniem dziedzictwa.

W koncepcji modelowego przedsięwzięcia rewitalizacyjnego będzie ujęte: wskazanie istotnych dla rewitalizacji gminy problemu/problemów oraz ich przyczyn; wybór narzędzi spośród działań kulturalnych, aplikowanych do problemu; wybranie miejsca interwencji oraz partnerów współdziałających w realizacji przedsięwzięcia; określenie sposób jego prowadzenia i ewaluacji. Ponadto, zostaną wskazane potencjalne źródła finansowania przedsięwzięcia opracowanego dla każdej z gmin.

Na przełomie lutego i marca uczestnicy programu wzięli udział w szkoleniu Rola kultury w procesie rewitalizacji na Mazowszu, które poprowadziła Maria Badeńska-Stapp (Miejski Konserwator w Żyrardowie), teoretyk i praktyk procesu rewitalizacji oraz ochrony dziedzictwa.